Embedded Files
Wie de geschiedenis van de psychiatrische zorg in Suriname onderzoekt, komt al snel de naam Wolfenbüttel tegen. Eind negentiende eeuw werd op de voormalige plantage Wolfenbüttel, gesticht in 1737, een krankzinnigengesticht gebouwd. Hoewel deze instelling sinds 1953 niet meer de naam Wolfenbüttel draagt, kwam die naam in 2021 opnieuw in het nieuws toen onverwacht het medisch dossier van Louis Doedel werd gevonden in de directeurskamer.
Louis Doedel, een prominente vakbondsleider in de jaren dertig van de twintigste eeuw, werd door het koloniale bestuur als een bedreiging gezien. In 1937 liet men hem opsluiten in het krankzinnigengesticht Wolfenbüttel. Hij bleef daar geïnterneerd tot 1980, waarna hij enkele dagen na zijn vrijlating overleed, geestelijk volledig uitgeput. Zijn tragische verhaal illustreert de problematische vermenging van justitie en geestelijke gezondheidszorg, een praktijk die zijn wortels diep in het verleden heeft. Lees meer...
In de negentiende eeuw viel de zorg voor psychiatrische patiënten onder het Departement van Justitie. Mensen die als “verward” werden beschouwd en een gevaar voor zichzelf of hun omgeving vormden, werden opgesloten in cellen van het voormalige Piket van Justitie aan de Gravenstraat. Medische zorg ontbrak volledig; het opsluiten stond centraal, en de verzorgers werden simpelweg aangeduid als bewakers of oppassers.
Tijdens de choleraplaag in Europa rond 1830 werd het gebouw van Justitie ingericht als quarantaineruimte, in de volksmond bekend als Kolera. De gevreesde epidemie bleef echter grotendeels uit in Suriname, en het gebouw werd niet veel voor dit doel gebruikt.
In Europa ontwikkelden zich halverwege de negentiende eeuw diverse medische benaderingen voor psychiatrische zorg, maar in Suriname bleef de situatie lange tijd onveranderd. De schrijnende omstandigheden kwamen pas in 1863 voor het eerst serieus onder de aandacht via de krant De West-Indiër:
“Eene gelegenheid ter verpleging van krankzinnigen bestaat er, maar in de ergste gebrekkigheid. Zij bezit meer gelegenheid om de verstandigsten gek en dol te maken, dan de krankzinnigen te beteren.”
Ook andere kranten beschreven de erbarmelijke omstandigheden:
“Hoe kan men het Piket van Justitie met zijn afschuwelijke hokken een krankzinnigengesticht noemen? Soms zit men met vieren in één hok opgesloten.”
In 1891 besloot men tot de bouw van een nieuw gesticht op de voormalige plantage Wolfenbüttel, aan de overkant van de Sommelsdijckse Kreek. Het terrein van 85 hectare bood ruimte voor een eenvoudig paviljoen, en in 1895 werden de patiënten overgebracht naar de nieuwe locatie, die plek bood aan 100 bedden. Voor het eerst werden een medisch directeur en verpleegkundigen aangesteld. Arbeidstherapie, zoals een cultuurtuin en hoenderteelt, werd geïntroduceerd om het welzijn van de patiënten te bevorderen.
In 1929 huisvestte Wolfenbüttel al 285 patiënten, en in 1948 waren dat er meer dan 300. De zorg en infrastructuur werden geleidelijk uitgebreid. In 1953 kreeg de instelling een nieuwe naam: ’s Lands Psychiatrische Inrichting. In 2000 werd dit veranderd in het Psychiatrisch Centrum Suriname.
De naam Wolfenbüttel blijft beladen in de Surinaamse geschiedenis en roept herinneringen op aan een periode waarin rechtspraak en gezondheidszorg op pijnlijke wijze met elkaar verstrengeld waren.
Google Sites
Report abuse