Brand heeft in de geschiedenis van Suriname vaak een dubbele rol gespeeld: als vernietigende kracht én als symbool van verzet. Een voorbeeld hiervan is de grote brand van 1832, aangestoken door Codjo, een vrijheidsstrijder wiens verhaal elders op Fosten wordt belicht. Hoewel brand vroeger vaak catastrofale gevolgen had, is de aanpak van brandpreventie en -bestrijding in de loop der tijd aanzienlijk verbeterd.
In 1821 werd Paramaribo getroffen door een verwoestende brand. Brandbestrijding was destijds primitief en ineffectief: er waren geen moderne blusmiddelen, waardoor bewoners water handmatig moesten aanvoeren uit nabijgelegen kanalen en kreken. Deze waterbronnen hadden bovendien vaak lage waterstanden tijdens de droge seizoenen. Om de brand te stoppen, werden soms gebouwen preventief gesloopt. Ondanks deze inspanningen waren de verliezen enorm.
Bij de wederopbouw van de getroffen stadsdelen werd belangrijke kennis uit de ramp toegepast. Zo werd het Vaillantsplein, genoemd naar gouverneur Vaillant, aangelegd als een open ruimte om bij toekomstige branden verdere verspreiding te voorkomen. Ook werd er meer aandacht besteed aan het gebruik van minder brandbare bouwmaterialen.
De eerste blusmiddelen in Suriname bestonden uit handmatig bediende pompen, waarmee water uit kreken en kanalen werd gehaald. Pas later werden bluswagens geïntroduceerd, die een grote stap vooruit betekenden in brandbestrijding. De eerste bluswagens die in Suriname werden gebruikt, zijn vandaag de dag te bewonderen in het museum van Fort Nieuw Amsterdam.
De brandweer van Suriname heeft zich in de afgelopen eeuwen ontwikkeld tot een moderne organisatie. Het Korps Brandweer Suriname (KBS) heeft als missie om te dienen, helpen en beschermen tegen brand, ongevallen en rampen. Naast repressieve taken zoals brandbestrijding, richt het korps zich ook op preventie, crisisbeheersing en het waarborgen van de openbare orde.
Brandveiligheid krijgt vandaag de dag meer aandacht dan ooit. Dit omvat niet alleen brandpreventie en -bestrijding, maar ook training, crisismanagement en rampenbeheersing. Het KBS maakt deel uit van de totale veiligheidsketen van Suriname en beschikt over geavanceerde apparatuur en goed opgeleid personeel om deze verantwoordelijkheden te dragen.
De geschiedenis van brand in Suriname, van de rampen in de 19e eeuw tot de moderne aanpak, benadrukt het belang van voorbereiding en preventie. Tegelijkertijd blijft het erfgoed van deze periode, zoals de bluswagens in Fort Nieuw Amsterdam en verhalen over figuren als Codjo, een waardevolle herinnering aan de uitdagingen en veerkracht van het land.
Brand is niet langer alleen een symbool van verzet of vernietiging, maar een oproep tot waakzaamheid en samenwerking voor een veilige toekomst.